Ο καρκίνος του νεφρού είναι μία από τις συχνότερες κακοήθειες του ουροποιητικού συστήματος, με αυξανόμενη επίπτωση παγκοσμίως. Εντοπίζεται συχνότερα σε άνδρες ηλικίας άνω των 60 ετών και στις περισσότερες περιπτώσεις διαγιγνώσκεται τυχαία κατά την απεικόνιση για άλλη αιτία.
Είδη Νεφρικών Όγκων
Κακοήθεις Όγκοι
- του νεφρικόυ παρεγχυματος
- της νεφρικής πυέλου (ουροθηλιακός καρκίνος ανωτέρου ουροποιητικού)
Καλοήθεις Όγκοι
- κύστεις νεφρού
- αγγειομυολίπωμα
- ογκοκύτωμα
Όγκοι του Νεφρού
Κακοήθεις Όγκοι Νεφρού
Καρκίνος νεφρού (αδενοκαρκίνωμα, καρκίνος νεφρικού παρεγχύματος)
Η πιο συνηθισμένη μορφή νεφρικού καρκίνου είναι ο καρκίνος των νεφρικών κυττάρων (RCC), που προέρχεται από τα κύτταρα που επενδύουν τους μικρούς σωλήνες μέσα στα νεφρά, γνωστά και ως νεφρικά σωληνάρια.Ο νεφρικός καρκίνος μπορεί συχνά να παραμείνει αδιάγνωστος στα αρχικά στάδιά του λόγω της έλλειψης εμφανών συμπτωμάτων.
Θεραπεία
Οι θεραπευτικές επιλογές για τον νεφρικό καρκίνο περιλαμβάνουν τη χειρουργική αφαίρεση του νεφρού (νεφρεκτομή), την αφαίρεση μόνο του όγκου με διατήρηση του υπόλοιπου υγιούς τμήματος (μερική νεφρεκτομή ή ογκεκτομή), τις στοχευμένες θεραπείες, την ανοσοθεραπεία και, σε ορισμένες περιπτώσεις, τη ακτινοθεραπεία.
Η χειρουργική θεραπεία του καρκίνου του νεφρού μπορεί να γίνει με:
- ανοιχτή μέθοδο
- την λαπαροσκοπική και την ρομποτική μέθοδο
Οι ελάχιστα επεμβατικές τεχνικές έχουν σημαντικά πλεονεκτήματα και είναι αυτές που σήμερα ενδείκνυται για την αντιμετώπιση του καρκίνου του νεφρού.
Η πρόγνωση του καρκίνου του νεφρού εξαρτάται από διάφορους παράγοντες όπως το στάδιο στο οποίο γίνεται η διάγνωση, η γενική κατάσταση του ασθενούς και τα ειδικά χαρακτηριστικά του όγκου.
Ποια Είναι τα Αίτια του Καρκίνου του Νεφρού;
Οι παρακάτω παράγοντες μπορεί να αυξήσουν τον κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου των νεφρών.
- Κάπνισμα
- Υπέρταση
- Παχυσαρκία
- Οικογενειακό ιστορικό καρκίνου των νεφρών
- Χρόνια νεφρική ανεπάρκεια και / ή αιμοκάθαρση
- Διατροφή με υψηλή θερμιδική πρόσληψη κρέατος
- Η νόσος Von Hippel Lindau
- Σκλήρυνση κατά πλάκας
Είναι Κληρονομικός ο Καρκίνος του Νεφρού;
Τα τέσσερα πιο συχνά κληρονομικά σύνδρομα που εμφανίζουν μεγαλύτερο κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του νεφρού είναι:
- νόσος von Hippel-Lindau (VHL).
- Κληρονομική λειομυωμάτωση και καρκίνος νεφρικών κυττάρων (HLRCC).
- Σύνδρομο Birt-Hogg-Dubé (BHD).
- Κληρονομικός θηλώδης καρκίνος του νεφρού (HPRC).
Ποιοι ασθενείς με καρκίνο στον νεφρό πρέπει να υποβληθούν σε γενετικό έλεγχο;
Υπάρχουν ορισμένες ενδείξεις στο ιατρικό ιστορικό ή το οικογενειακό ιστορικό ενός ατόμου που μπορεί να αποτελέσουν ένδειξη ότι ένα άτομο θα πρέπει να υποβληθεί σε γενετικό έλεγχο. Σε ασθενείς με καρκίνο του νεφρού οι ενδείξεις για γενετικό έλεγχο περιλαμβάνουν:
- Εμφάνιση καρκίνου του νεφρού σε πολλά μέλη της οικογένειας
- Εμφάνιση καρκίνου σε νεαρή ηλικία.
- Πολλαπλοί όγκοι σε ένα νεφρό ή καρκίνος και στους δυο νεφρούς
- Διάγνωση ενός τύπου καρκίνου του νεφρού που είναι γνωστό ότι κληρονομείται συνήθως.
Ποια είναι τα Συμπτώματα του Καρκίνου του Νεφρού;
Στα αρχικά στάδια, ο καρκίνος του νεφρού δεν προκαλεί συμπτώματα και συνήθως η διάγνωση γίνεται “τυχαία” κατά την διάρκεια κάποιας απεικονιστικής εξέτασης για κάποιο άλλο πρόβλημα. Σε πιο προχωρημένα στάδια ο καρκίνος μπορεί να προκαλέσει είτε τοπικά είτε συστηματικά συμπτώματα. Η συμπίεση, η τάση και η εισβολή των δομών κοντά στο νεφρό μπορεί να προκαλέσει πόνο (στο πλευρό, στην κοιλιά ή στην πλάτη), ψηλαφητή μάζα και αίμα στα ούρα (μικροσκοπικά ή ορατά). Σε ορισμένες περιπτώσεις, ο καρκίνος προκαλεί σχετικές κλινικές ή εργαστηριακές ανωμαλίες που ονομάζονται παρανεοπλασματικά σύνδρομα. Τα συμπτώματα περιλαμβάνουν απώλεια βάρους, απώλεια της όρεξης, πυρετός, εφίδρωση και υψηλή αρτηριακή πίεση.
Διάγνωση
- Υπερηχοτομογραφία.
- Aξονική ή μαγνητική τομογραφία.
- Σπινθηρογράφημα οστών.
Τι Είναι η Βιοψία Νεφρού και Πότε την Κάνουμε;
Βιοψία νεφρού είναι η διαγνωστική εξέταση κατά την οποία παίρνουμε ιστό από τον όγκο για να δούμε αν είναι κακοήθεις ή όχι.
Εχει ένδειξη
- σε ασθενείς με μικρούς όγκους νεφρού που είναι υποψήφιοι για συντηρητική αντιμετώπιση
- σε ασθενείς με μεταστατική νόσο
Ποια Είναι τα Στάδια του Καρκίνου του Νεφρού;
Πρωτογενής όγκος (Τ):
- TX: Ο πρωτοπαθής όγκος δεν μπορεί να εκτιμηθεί
- T0: Δεν υπάρχουν ενδείξεις πρωτοπαθούς όγκου
- T1: Όγκος 7,0 cm ή λιγότερο, περιορισμένος στο νεφρό
- T1a: Όγκος 4,0 cm ή λιγότερο, περιορισμένος στο νεφρό
- T1b: Όγκος 4,0-7,0 cm, περιορισμένος στους νεφρούς
- Τ2: Όγκος μεγαλύτερος από 7,0 cm, περιοριζόμενος στο νεφρό
- T2a: Όγκος> 7 cm και μικρότερος από 10,0 cm, περιορισμένος στο νεφρό
- T2b: Όγκος> 10 cm, περιορισμένος στο νεφρό
- Τ3: Ο όγκος εκτείνεται σε κύριες φλέβες ή περινεφριδιακούς ιστούς αλλά όχι στην επινεφρίδια και όχι πέρα από την περιτονία της Gerota
- T3a: Ο όγκος επεκτείνεται στη νεφρική φλέβα ή στους τμηματικούς κλάδους του, ή ο όγκος εισβάλει στο περινεφρικό λίπος και / ή στο νεφρικό κόλπο αλλά όχι πέρα από την περιτονία του Gerota
- T3b: Ο όγκος εκτείνεται στην κοίλη φλέβα κάτω από το διάφραγμα
- T3c: Ο όγκος εκτείνεται στην κοίλη φλέβα πάνω από το διάφραγμα ή εισβάλλει στο τοίχωμα του διαφράγματος
- T4: Ο όγκος εισβάλλει πέρα από την περιτονία του Gerota (συμπεριλαμβανομένης της γειτονικής επέκτασης στο ομόπλευρο επινεφρίδιο αδένα
Ν – Τοπικοί λεμφαδένες
- NX: Τοπικοί λεμφαδένες δεν αξιολογούνται
- Ν0: Δεν υπάρχουν τοπικοί λεμφαδένων
- Ν1: Μεταστάσεις σε τοπικούς λεμφαδένες
- Ν2: Μεταστάσεις σε περισσότερους από έναν τοπικούς λεμφαδένες
Μ – Απομακρυσμένη μετάσταση
- MX: Δεν είναι δυνατή η αξιολόγηση των απομακρυσμένων μεταστάσεων
- M0: Δεν υπάρχει απομακρυσμένη μετάσταση
- Μ1: Απομακρυσμένη μετάσταση
Θεραπεία
Θεραπεία Εντοπισμένου Καρκίνου του Νεφρού
Όταν ο όγκος εμφανίζεται περιορισμένος στους νεφρούς (ένας “εντοπισμένος” όγκος), υπάρχουν τρεις κύριες επιλογές θεραπείας:
- αφαίρεση του όγκου και διατήρηση του νεφρού
- αφαίρεση ολόκληρου του νεφρού
- καταστροφή μόνο του καρκίνου
- παρακολούθηση
Η χημειοθεραπεία, η ορμονοθεραπεία και η ακτινοθεραπεία δεν είναι αποτελεσματικές θεραπείες για τον καρκίνο των νεφρών.
Αφαίρεση του Όγκου και Διατήρηση του Νεφρού (Ογκεκτομή/Μερική Νεφρεκτομή)
- Μερική νεφρεκτομή είναι η χειρουργική αφαίρεση μέρους του νεφρού (στην περίπτωση αυτή, το τμήμα που περιέχει τον όγκο).
- Ο στόχος της μερικής νεφρεκτομής είναι η απομάκρυνση ολόκληρου του όγκου, διατηρώντας όσο το δυνατόν περισσότερο κανονικό ιστό νεφρού.
- Ο ιστός των νεφρών που συντηρείται μπορεί να αποτρέψει την νεφρική ανεπάρκεια και την ανάγκη για αιμοκάθαρση σε περίπτωση εμφάνισης επακόλουθης νεφρικής βλάβης.
- Η μερική νεφρεκτομή μπορεί να πραγματοποιηθεί μέσω μιας παραδοσιακής τομής (ανοικτής χειρουργικής επέμβασης) ή μέσω αρκετών μικρών τομών (λαπαροσκοπική ή λαπαροσκοπικά υποβοηθούμενη μερική νεφρεκτομή).
Ριζική Αφαίρεση του Νεφρού
- Η ριζική νεφρεκτομή είναι η χειρουργική αφαίρεση όλων των περιβλημάτων της περιτονίας του Gerota, συμπεριλαμβανομένου ολόκληρου του νεφρού.
- η επέμβαση αυτή εφαρμόζεται σε περιπτώσεις καρκίνου του νεφρού όπου είτε για τεχνικούς (πχ εξαιρετικά μεγάλος όγκος, δύσκολη θέση του όγκου) είτε για ογκολογικούς λόγους δεν μπορεί να γίνει μερική νεφρεκτομή δηλαδή αφαίρεση του όγκου και διατήρηση του νεφρού
- η ριζική νεφρεκτομή μπορεί να γίνει είτε με την παραδοσιακή ανοιχτή μέθοδο είτε με την λαπαροσκοπική μέθοδο με ή χωρίς την ρομποτική υποβοήθηση.
Καταστροφή του ‘Ογκου
- Η καταστροφή του όγκου είναι η μέθοδος που καταστρέφει τον όγκο χωρίς να το αφαιρέσει χειρουργικά και μπορεί να γίνει χρησιμοποιώντας διάφορες τεχνικές και τεχνολογίες όπως κρυοθεραπεία, διάμεση ραδιοσυχνότητα απόσπασης, υπερηχογραφήματα εστιασμένης υψηλής έντασης, θερμοθεραπεία μικροκυμάτων και πήξη με λέιζερ.
- Η καταστροφή του όγκου μπορεί να επιτευχθεί μέσω ανοικτής χειρουργικής επέμβασης, λαπαροσκόπησης, οπισθοπεριτονασκόπησης ή διαδερμικά (μέσω του δέρματος).
- Δεδομένου ότι η καταστροφή νεφρικών όγκων είναι μια σχετικά νέα διαδικασία, τα μακροπρόθεσμα αποτελέσματα δεν είναι ακόμα ξεκαθορισμένα και οι υποτροπές των όγκων φαίνεται να είναι κάπως πιο συχνές από ό, τι μετά από χειρουργική εκτομή.
- Ωστόσο, η αφαίρεση μπορεί να είναι λιγότερο επεμβατική από τη νεφρεκτομή και μπορεί να είναι χρήσιμη σε ασθενείς που δεν μπορούν να ανεχθούν μια πιο εκτεταμένη χειρουργική επέμβαση.
- Η καταστροφή του όγκου μπορεί επίσης να επιτρέψει μια καλύτερη πιθανότητα διατήρησης της λειτουργίας των νεφρών σε καταστάσεις όπου υπάρχουν πολλαπλοί όγκοι.
- Γενικά, η καταστροφή του όγκου είναι προτιμότερη για τους ηλικιωμένους και για τους ή ασθενείς με πολλά συνοδά νοσήματα.
Παρακολούθηση
Μπορεί να είναι κατάλληλη όταν υπάρχει κάποιο από τα παρακάτω: ο όγκος των νεφρών έχει μικρή πιθανότητα να είναι καρκίνος. ο ασθενής δεν μπορεί να ανεχτεί τη θεραπεία. ο ασθενής έχει σύντομο προσδόκιμο ζωής (δηλαδή είναι πιθανό να περάσει από άλλες αιτίες). ή ο ασθενής δεν θέλει θεραπεία. Με αλλοιώσεις που έχουν μικρή πιθανότητα να είναι καρκίνος, είναι υποχρεωτική η τακτική παρακολούθηση με έναν γιατρό. Το αγγειομυλιόπωμα, ένας καλοήθης όγκος, είναι ο μόνος όγκος νεφρού που μπορεί να διαγνωστεί με αξονική τομογραφία. Ασθενείς με αγγειομυολίπωμα μπορούν να υποβληθούν σε παρακολούθηση με μελέτες περιοδικής απεικόνισης. Εντούτοις, η εμβολή ή η χειρουργική απομάκρυνση (κατά προτίμηση με μερική νεφρεκτομή) μπορεί να είναι απαραίτητη όταν το αγγειομυωλίπωμα είναι συμπτωματικός, αιμορραγικός ή μεγαλύτερος από 4 εκατοστά σε μέγεθος.
Θεραπεία Μεταστατικού Καρκίνου των Νεφρών
Όταν ο όγκος έχει εξαπλωθεί σε άλλα όργανα, έχουν παραδοσιακά τέσσερις βασικές επιλογές θεραπείας: νεφρεκτομή ακολουθούμενη από ανοσοθεραπεία, αρχική θεραπεία με ανοσοθεραπεία, δοκιμές κλινικής έρευνας και παρακολούθηση.
Ανοσοθεραπεία
Η ανοσοθεραπεία διεγείρει το ανοσοποιητικό σας σύστημα για να καταπολεμήσει τον καρκίνο ελπίζοντας ότι το ανοσοποιητικό σύστημα θα εξαλείψει τον καρκίνο με τον ίδιο τρόπο που εξαλείφει τη γρίπη. Οι συνηθέστερα χρησιμοποιούμενοι παράγοντες ανοσοθεραπείας είναι η ιντερλευκίνη-2 (IL-2) και η ιντερφερόνη. Μέχρι πρόσφατα, η IL-2 ήταν η μόνη αποτελεσματική θεραπεία που εγκρίθηκε από την Υπηρεσία Τροφίμων και Φαρμάκων (FDA) για τη θεραπεία του μεταστατικού καρκίνου των νεφρών. Περίπου 20% των ασθενών ανταποκρίνονται στην ανοσοθεραπεία με κάποιο βαθμό υποτροπής όγκου. Περίπου το 5-7% των ασθενών έχουν πλήρη υποχώρηση του καρκίνου – οι περισσότεροι από αυτούς τους ασθενείς έχουν υποβληθεί σε θεραπεία με το πρωτόκολλο IL-2 υψηλής δόσης. Έχουν μελετηθεί πολλά διαφορετικά σχήματα ανοσοθεραπείας. Ένα από τα αποτελεσματικότερα θεραπευτικά σχήματα είναι η υψηλή δόση IL-2, η οποία απαιτεί νοσηλεία σε νοσοκομείο.
Νεφρεκτομή ακολουθούμενη από ανοσοθεραπεία ή αντι-αγγειογενετικές θεραπείες: Σε ασθενείς με μεταστάσεις, επιτυγχάνεται η καλύτερη πιθανότητα επιβίωσης με αφαίρεση του προσβεβλημένου νεφρού πριν χορηγηθεί ανοσοθεραπεία ή στοχευόμενοι παράγοντες. Το νεφρό μπορεί να απομακρυνθεί με ανοικτή ή λαπαροσκοπική χειρουργική επέμβαση.
Αρχική θεραπεία με ανοσοθεραπεία: Σε μερικούς ασθενείς, η χειρουργική επέμβαση μπορεί να είναι υπερβολικά επικίνδυνη. Οι ασθενείς αυτοί μπορούν να υποβληθούν αρχικά σε θεραπεία με συστηματική θεραπεία. Αν ανταποκριθούν επαρκώς και αν βελτιωθεί η ιατρική τους κατάσταση, μπορεί να υποβληθούν σε χειρουργική αφαίρεση του υπόλοιπου όγκου.
Στοχευμένοι Παράγοντες
Πρόσφατα έχουν αναπτυχθεί νέα φάρμακα που εμποδίζουν τη δράση του VEGF, προκαλώντας έτσι την υποχώρηση των αγγείων που προμηθεύουν τον όγκο. Αυτό ζημιώνει τον όγκο και το επιβραδύνει. Άλλοι παράγοντες εμποδίζουν την πρωτεΐνη mTOR στο κύτταρο που οδηγεί στην ανάπτυξη του καρκίνου. Όλα αυτά τα φάρμακα είναι γνωστά ως αντι-αγγειογονικές ή στοχευμένες θεραπείες. Πολλοί στοχευόμενοι παράγοντες έχουν τώρα εγκριθεί από το FDA για τη θεραπεία ασθενών με προχωρημένο καρκίνο νεφρού.