Η καλοήθης υπερπλασία προστάτη είναι μια συχνή πάθηση στους άνδρες, ιδιαίτερα μετά τα 50 έτη. Χαρακτηρίζεται από διόγκωση του προστάτη που προκαλεί ενοχλητικά ουρολογικά συμπτώματα όπως συχνουρία, νυκτουρία και δυσκολία στην ούρηση.

Tι Είναι ο Προστάτης;

O προστάτης είναι ένας μικρός αδένας που βρίσκεται μπροστά από την ουροδόχο κύστη στον άνδρα. Βρίσκεται κάτω από την ουροδόχο κύστη, μπροστά από το ορθό και περιβάλλει το ανώτερο τμήμα της ουρήθρας. Η λειτουργία του είναι να εκκρίνει τα υγρά που αποτελούν μέρος του σπέρματος.

Τι Είναι η Καλοήθης Υπερπλασία του Προστάτη;

Καθώς οι άνδρες μεγαλώνουν σε ηλικία, ο προστατικός αδένας υφίσταται φυσιολογικές αλλαγές και η υπερπλασία χαρακτηρίζεται από την διόγκωση του προστάτη. Λόγω της θέσης του προστατικού αδένα γύρω από την ουρήθρα δηλαδή του σωλήνα που μεταφέρει τα ούρα από την ουροδόχο κύστη έξω από το σώμα, η διόγκωση αυτή μπορεί να οδηγήσει σε διάφορα συμπτώματα που σχετίζονται με την ούρηση.

Μπορεί η Υπερπλασία του Προστάτη να Οδηγήσει σε Καρκίνο;

Η καλοήθης υπερπλασία του προστάτη δεν θεωρείται ένας άμεσος παράγοντας κινδύνου για τον καρκίνο του προστάτη. Ωστόσο, ορισμένοι παράγοντες που αυξάνουν τον κίνδυνο τόσο για καλοήθεις υπερπλασία όσο και για καρκίνο του προστάτη είναι κοινοί, όπως η ηλικία και το οικογενειακό ιστορικό. Σημαντικό είναι να σημειωθεί ότι η καλοήθης υπερπλασία είναι μια μη καρκινική διόγκωση του μεγέθους του προστάτη που προκαλείται από ορμονικές αλλαγές, ενώ ο καρκίνος του προστάτη αφορά την ανάπτυξη κακοήθων κυττάρων μέσα στον προστάτη.

Πόσο Συχνή Είναι η Υπερπλασία του Προστάτη;

Παρατηρείται στο 50% περίπου των ανδρών μεταξύ 51 και 60 ετών, ενώ το ποσοστό αυξάνεται  στο 90% των ανδρών ηλικίας άνω των 80 ετών.

Αίτια της Υπερπλασίας του Προστάτη

Καθώς οι άνδρες μεγαλώνουν, υπάρχει αυξημένη δραστηριότητα της 5-α-ρεδουκτάσης, ενός ενζύμου που μετατρέπει την τεστοστερόνη σε διυδροτεστοστερόνη (DHT). Η DHT είναι ένα παράγωγο της τεστοστερόνης και θεωρείται υπεύθυνο για την αύξηση του προστατικού αδένα.

Εκτός από την επίδραση των ορμονών, υπάρχουν και άλλοι παράγοντες που μπορούν να συμβάλουν στην εμφάνιση της υπερπλασίας που περιλαμβάνουν τους γενετικούς παράγοντες, τις ενδοκρινολογικές αλλαγές, την χρήση ορισμένων φαρμάκων, καθώς και περιβαλλοντικούς παράγοντες.

Δεν υπάρχει τρόπος πρόληψης της υπερπλασίας του προστάτη επειδή αποτελεί φυσιολογικό μέρος της διαδικασίας γήρανσης του άνδρα.

Προληπτικά μέτρα

1. Υιοθετήστε μια ισορροπημένη διατροφή πλούσια σε φρούτα, και λαχανικά.  Περιορίσετε την κατανάλωση επεξεργασμένων τροφών, κόκκινων κρεάτων και προϊόντων υψηλής περιεκτικότητας σε λίπη.
2. Ξεκινήστε τακτική φυσική δραστηριότητα, όπως γρήγορο περπάτημα, τζόκινγκ ή κολύμβηση. Η άσκηση βοηθάει στη διατήρηση της συνολικής υγείας και  έχει θετική επίδραση στην υγεία του προστάτη.
3. Διατηρήστε Φυσιολογικό Βάρος.
4. Ενυδάτωση.
5. Περιορίστε την Καφεΐνη και το Αλκοόλ.
6. Αποφύγετε το κάπνισμα, καθώς έχει συνδεθεί με αυξημένο κίνδυνο υπερπλασίας προστάτου. Αν καπνίζετε, προσπαθήσετε να το κόψετε προς όφελος τόσο της υγείας του προστάτη όσο και της συνολικής ευζωίας.
7. Τακτικός ιατρικός έλεγχος.
8. Διαχείριση του Στρες.
9. Διατροφή για Υγιή Προστάτη: Ορισμένες μελέτες υποδεικνύουν ότι ορισμένα θρεπτικά συστατικά όπως το λυκοπένιο (που βρίσκεται στις ντομάτες), το σελήνιο και ο ψευδάργυρος μπορεί να έχουν θετική επίδραση στην υγεία του προστάτη. Πριν προσθέσετε συμπληρώματα στη διατροφή σας, συμβουλευτείτε τον γιατρό σας.

Συμπτώματα της Υπερπλασίας του Προστάτη

1. Συχνουρία: Η συχνουρία ορίζεται ως η αυξημένη συχνότητα της ούρησης, δηλαδή η ανάγκη για ούρηση πιο συχνά από το συνήθες. Αυτό σημαίνει ότι ο άνθρωπος πηγαίνει στην τουαλέτα για να ουρήσει πιο συχνά από ό,τι θεωρεί φυσιολογικό για τον εαυτό του.
2. Επείγουσα και επιτακτική Ούρηση. Επιτακτική ούρηση ορίζεται ως η απότομη και έντονη επιθυμία ούρησης, η οποία είναι δύσκολο να αναχαιτιστεί και συνήθως συνοδεύεται από την αίσθηση ότι η κύστη είναι πολύ γεμάτη.
3. Μειωμένη ροή Ούρησης: Η μειωμένη ροή ούρησης ορίζεται ως η κατάσταση κατά την οποία η ροή των ούρων δεν είναι η συνηθισμένη σταθερή και δυνατή αλλά εμφανίζεται αδύναμη, περιορισμένη ή και αργή.
4. Δυσκολία Έναρξη Ούρησης. Η δυσκολία έναρξης ούρησης αναφέρεται στην κατάσταση κατά την οποία ο ασθενής αντιμετωπίζει δυσκολία  κατά την  έναρξη της ούρησης.
5. Διακοπτώμενη Ούρηση: Η διακοπτώμενη ούρηση αναφέρεται στην κατάσταση κατά την οποία η ροή της ούρης διακόπτεται κατά διαστήματα κατά τη διάρκεια της ούρησης.
6. Αίσθημα ατελούς κένωσης της Κύστης: Αναφέρεται στο αίσθημα του ασθενούς ότι η ουροδόχος κύστη δεν έχει αδειάσει πλήρως μετά την ούρηση.
7. Νυκτουρία: Η νυκτουρία ορίζεται ως η κατάσταση κατά την οποία ένα άτομο ξυπνάει στον ύπνο του  για να ουρήσει.
8. Επίσχεση ούρων. Αναφέρεται στην αδυναμία κένωσης της κύστης που μπορεί να συμβεί είτε οξεία είτε χρόνια

Διάγνωση

1. Ιστορικό: Η διαγνωστική διαδικασία της καλοήθους υπερπλασίας του προστάτη ξεκινάει με μια λεπτομερή συζήτηση γύρω από το ιατρικό ιστορικό του ασθενούς. Η κατανόηση της διάρκειας, της βαρύτητας και των επιπτώσεων των συμπτωμάτων στην ποιότητα ζωής του ασθενούς είναι ζωτικής σημασίας για τον καθορισμό των θεραπευτικών επιλογών.
2. Δακτυλική εξέταση. Κατά την δακτυλική εξέταση, ο ιατρός αξιολογεί το μέγεθος, την υφή και την επιφάνεια του προστάτη. Η δακτυλική εξέταση βοηθάει στον εντοπισμό ανωμαλιών και στην αξιολόγηση του βαθμού της διόγκωσης του προστάτη.
3. Αξιολόγηση Συμπτωμάτων: Η αξιολόγηση των συμπτωμάτων περιλαμβάνει την χρήση ειδικών ερωτηματολογίων όπως το International Prostate Symptom Score (IPSS) για την αξιολόγηση της σοβαρότητας των ουρολογικών συμπτωμάτων. Το IPSS δίνει την δυνατότητα της ποσοτικοποίησης των συμπτωμάτων, προσφέροντας μια βάση για την κατανόηση και την παρακολούθηση της πρόοδου της νόσου.
4. Γενική ούρων: Η ανάλυση των ούρων είναι αναπόσπαστο μέρος της διαγνωστικής διαδικασίας, και βοηθάει στον αποκλεισμό πιθανής λοίμωξης και άλλων υποκείμενων προβλημάτων που μπορεί να σχετίζονται με τα συμπτώματα του ασθενούς.
5. Αιματολογικές Εξετάσεις: Οι αιματολογικές εξετάσεις αφορούν την γενική εξέταση αίματος και μια ειδική εξέταση για το ειδικό προστατικό αντιγόνο γνωστό και ως PSA.
6. Ουροοομετρία: Η ουροοομετρία είναι μια ειδική εξέταση που μετράει την ροή και τον όγκο των ούρων κατά την ούρηση. Αυτή η εξέταση παρέχει αντικειμενικά δεδομένα σχετικά με τη σοβαρότητα της απόφραξης από την διόγκωση του προστάτη.
7. Μέτρηση υπολείμματος ούρων μετά την ούρηση: Η αξιολόγηση της ποσότητας του  υπολείμματος ούρων μετά την ούρηση μπορεί να γίνει είτε με τον υπέρηχο είτε με την χρήση καθετήρα κύστεως.
8. Κυστεοσκόπηση.

Θεραπεία

Συντηρητική αντιμετώπιση

Για άνδρες με ελαφρά συμπτώματα που δεν επηρεάζουν σημαντικά την ποιότητα ζωής τους, η συντηρητική αντιμετώπιση μπορεί να αποτελεί την αρχική προσέγγιση στην διαχείριση του ασθενούς. Η συντηρητική αντιμετώπιση περιλαμβάνει τακτικό επανέλεγχο και παρακολούθηση για να διασφαλιστεί ότι η κατάσταση δεν επιδεινώνεται με τον χρόνο.

Φαρμακευτική Θεραπεία

1. α-αποκλειστές: Οι α-αδρενεργικοί ανταγωνιστές είναι φάρμακα που χαλαρώνουν το μυϊκό ιστό του προστάτη και του αυχένα της ουροδόχου κύστης (του σημείου εξόδου των ούρων), βελτιώνοντας έτσι την ροή των ούρων κατά την ούρηση και κατ επέκταση τα συμπτώματα του κατωτέρου ουροποιητικού.
2. Αναστολείς 5-α-αναγωγάσης: Αυτά τα φάρμακα λειτουργούν εμποδίζοντας τη μετατροπή της τεστοστερόνης σε διυδροτεστοστερόνη (DHT), μια ορμόνη που οδηγεί στην αύξηση του μεγέθους του προστάτη.
3. Συνδυαστική Θεραπεία α1-αδρενεργικών ανταγωνιστών και αναστολέων της 5-α-αναγωγάσης.
4. Αντιχολινεργικά Φάρμακα: Αυτά τα φάρμακα βοηθούν στη χαλάρωση της ουροδόχου κύστης.

Χειρουργική θεραπεία

• Διουρηθρική προστατεκτομή TURiS
• Τεχνικές εκπυρήνισης με χρήση laser όπως η HOLEP
• Ανοιχτή, λαπαροσκοπική, ρομποτική αδενωματεκτομη
• REZUM